Ανήκω ηλικιακά , ευτυχώς ή δυστυχώς , στην ευλογημένη γενιά που έζησε και τα επτά Ευρωπαϊκά της Ομάδας μας . Από το πρώτο , τη Μεγάλη Εβδομάδα του ‘96, να τσαλαβουτάω με φίλους και συμμαθητές στα συντριβάνια πανηγυρίζοντας , με τα παπιά και τ’αυτοκίνητα να τρέχουν από δίπλα με τις κόρνες και τα καπνογόνα να κάνουν όλη την Ελλάδα Ομόνοια , μέχρι και το φετινό , στο σπίτι , με το παιδάκι μου αγκαλιά , για τα γούρια (το ματς με τη Μπαρτσελόνα θα αποδειχτεί μοιραίο για μελλοντικές τενοντίτιδες) και , με την κόρνα της λήξης , ένα τσιγάρο στο μπαλκόνι , ν’ακούσω αυτή τη φορά τα πρώτα κορναρίσματα των αυτοκινήτων από μακριά , να πέσουν , όσο γίνεται , οι παλμοί και να ξαναμπώ μέσα , να βάλω τον μικρό για ύπνο. Σχολείο , βλέπετε , το πρωί ..
Γι’αυτό το λόγο , θα μου επιτρέψετε αυτό το κείμενο να’ναι καθαρά προσωπικό , ελάχιστα αθλητικό/αγωνιστικό , καθόλου αντικειμενικό και απόλυτα συναισθηματικό .
Η χαρά που πήραμε όλα αυτά τα χρόνια , η αξιοπρέπεια , η ανωτερότητα και το ήθος που εξέπεμπε αυτή η ομάδα , σε όλες τις τις αγωνιστικές μορφές , μπορούσε άνετα να συμπυκνωθεί σ’ένα και μόνο πρόσωπο . Παύλος Γιαννακόπουλος . Ο Πατριάρχης του Συλλόγου μας , ο Πατέρας των ιστορικών επιτυχιών μας . Ό,τι και να πω γι’αυτόν τον άνθρωπο είναι λίγο . Μόνο όσοι τον έζησαν , έστω από την τηλεόραση και τις εφημερίδες , μπορούν να νιώσουν τι θέλω να πω , χωρίς κουβέντα παραπάνω . Σε κάθε τίτλο , κάθε σταθμό της Παναθηναϊκής εποποιίας , μόνιμη επωδός όλων ήταν «να τον έχει ο Θεός καλά , αυτόν και το Θανάση , για την ευτυχία που μας χάρισε». Λέγαμε όλοι οι φίλοι πως , όταν έρθει η δύσκολη η ώρα , το λιγότερο που θα μπορούσαμε να κάνουμε γι’αυτόν που μας χάρισε τ’αστέρια , θα’ταν να σταθούμε κάπου στο βάθος , μακριά και διακριτικά , να του πούμε «καλό ταξίδι , ευχαριστούμε για όλα»…
Και , όπως συνήθως συμβαίνει με τα σχέδια των ανθρώπων , η δύσκολη ώρα ήρθε και δεν κατάφερα να’μαι εκεί . Είδα το κατευόδιο απ’την τηλεόραση κι απ’το ίντερνετ , μόνος μου , με δάκρυα και χαμόγελα να μπλέκουν και να προσπαθούν να γεμίσουν την τρύπα στην ψυχή… Όσα χρόνια κι αν περάσουν , το ξέρω πως θα φέρω βαρέως αυτή τη μη παρουσία μου εκεί που όφειλα να είμαι και , όσο κι αν δεν αφορά κανέναν άλλο, φαντάζομαι , αυτή η εξομολόγηση , τα λέω μπας και ξορκίσω λίγο τις τύψεις , αυτή την αίσθηση πως δεν ανταπέδωσα αυτά που μου χάρισε , προσωπικά , αυτός ο άνθρωπος …
Τουλάχιστον , υπάρχουν τα λάβαρα . Τα λάβαρα που αντικρύζεις στο ΟΑΚΑ , μαζί μ’αυτά των τίτλων, να μας κοιτούν από ψηλά , όχι το παρκέ και την ομάδα , εμάς , έναν προς έναν στην κερκίδα , σα να λένε στην ψυχή μας κατευθείαν «μη φοβάσαι τίποτα , αυτά τα φτιάξαμε για’σένα , να’σαι περήφανος που είσαι Παναθηναϊκός». Τα λάβαρα της κληρονομιάς μας . Τα λάβαρα της δύναμής μας . Τα σημαντικότερα όλων , γιατί , μπορεί τ’άλλα να’ναι της χαράς και της περηφάνιας , αυτά όμως είναι της Μαχητικής Ψυχής , αυτά που αποδεικνύουν πως η αγάπη και το μεράκι γίνονται ασταμάτητη δύναμη όταν συνδυάζονται με το πείσμα και το ήθος , δύναμη που δημιουργεί μύθους…
Φυσικά , καταλαβαίνει κανείς πόσο μεγάλο βάρος φέρει αυτή η συνθήκη . Δεν είναι μόνο η χαρά που μένει . Ακολουθεί και η ευθύνη . Η ευθύνη να συνεχίσεις , να διατηρήσεις , να αναπτύξεις όλη αυτή την παρακαταθήκη που σου εμπιστεύτηκαν Γίγαντες. Δεν είναι εύκολο πράγμα . Καθόλου εύκολο…
Το περυσινό καλοκαίρι , αφού το γήπεδο ,επιτέλους, ξέφυγε απ’τα νύχια των καταστροφέων του αθλητισμού και σώθηκε , ο Αταμάν είχε υπογράψει και , πλέον , κινούμαστε στον αστερισμό Σλούκα , είχα ετοιμάσει ένα κείμενο για τον Πρόεδρο . Στο οποίο , βασική παράκληση δεν ήταν ούτε παιχταράδες , ούτε πράσινα καθίσματα . Το μόνο που ήθελα να ζητήσω , ήταν να κατεβάσει τα λάβαρα ! Καταλαβαίνετε απ’τα παραπάνω πόσο δύσκολο ήταν να το γράψω , πόσο κόντρα στον ψυχισμό μου αλλά , λέξη με τη λέξη , ένιωθα πως αυτό ήταν το κομμάτι που έλειπε απ’το παζλ , αυτό που έπρεπε να ειπωθεί κι ας ενοχλούσε . Εξηγούμαι αμέσως.
Απ’τη στιγμή που ανέλαβε την Ομάδα ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος , πλην του πολυπόθητου Ευρωπαϊκού , δε μπορώ να πω ότι μας έλλειψαν οι τίτλοι . Πρωταθλήματα , Κύπελλα , σκούπες , ανατροπές … Ανέλαβε την ομάδα σε μια δύσκολη περίοδο , μεταβατική , την κράτησε όρθια (και με το παραπάνω), όμως , κάτι δε μου κολλούσε . Όσο περνούσαν τα χρόνια όμως , αυτό το κάτι άρχισε να σχηματοποιείται .
Πρόεδρε , εσύ δεν κολλούσες . Όσο κι αν ακούγεται άγαρμπο , δε βρίσκω λόγια να το μεταφέρω πιο ήπια.
Δεν αναφέρομαι στο αγωνιστικό ή τα οικονομικά του Συλλόγου , επαναλαμβάνω . Ένιωθα πως έβλεπα έναν άνθρωπο που δεν ήταν ο εαυτός του , κάποιον που ναι , είχε όραμα , ναι , πάλευε μ’ένα πέρα βρέχει Κράτος απ’τη μια και με τον μνησίκακο χασοδίκη εκσυγχρονιστή (με την ελληνική έννοια) της Βαρκελώνης απ’την άλλη , όμως , μέσα σ’όλους αυτούς τους πολέμους , είχε αμελήσει να βρει τη δικιά του περπατησιά . Ένιωθα πως έλλειπε η ηρεμία , έβλεπα συνεχώς μια τεράστια πίεση να σε βαραίνει , μια σκιά πάνω απ’τις κινήσεις σου , πάνω απ’όλες σου τις προσπάθειες . Να’ταν οι λόγοι προσωπικά σου στοιχήματα ; Να’ταν δύσκολες καταστάσεις στην εκτός Παναθηναϊκού καθημερινότητά σου ; Να ήταν το άγχος της έμπρακτης απόδειξης πως θα καταφέρεις να σταθείς στο επίπεδο ενός Παύλου ; Δε μπορώ να ξέρω και ούτε μου πέφτει και λόγος στο φινάλε φινάλε . Αυτό που ξέρω όμως είναι ότι κάθε φορά μου’ρχόταν στο μυαλό το «Άλμπατρος» του Μπωντλαίρ . Ένα άλμπατρος θυμωμένο , πιεσμένο και , ώρες ώρες τολμώ να πω , απελπισμένο…
Ένα άλμπατρος που , αντί να πετά ψηλά , ως η φύση έχει ορίσει , έχανε όλο και πιο εύκολα το δρόμο προς τον ανοιχτό ορίζοντα , όλο και πιο συχνά έμπλεκε σε λασπομαχίες με ανθρώπους σαφώς αστείου επιπέδου και , αυτό το θλιβερά επαναλαμβανόμενο contra naturam ήταν φανερό πια πως , αν συνεχιζόταν , δε θα’χε καλά τελειώματα ούτε για τον ίδιο ούτε για την ομάδα .
Ήθελα να γράψω , όσο κι αν με έκραζε το σύμπαν γι’αυτό , πως φτάνει πια με τον Παύλο και το Θανάση! Φτάνει ! Αρκετά ! Θα τους έχουμε για πάντα στην καρδιά και το μυαλό μας , όμως τώρα είναι πρόεδρος ο Δημήτρης . Και το Δημήτρη είναι που θέλω να δω , τον πραγματικό Δημήτρη να χαράσσει την πορεία του , όχι το γιο κάποιου , τον ανιψιό κάποιου άλλου , το διάδοχο του Χ , το συνεχιστή του Ψ… Το Δημήτρη !
Ευτυχώς , το κείμενο αυτό δε δημοσιεύτηκε ποτέ . Και δε θα χρειαστεί να γραφτεί κάτι παρόμοιο στο μέλλον , γιατί απλά θ’αποτελεί περιττολογία . Δεν έχω σκοπό να κάτσω να λέω τα ίδια και τα ίδια , το τι ζήσαμε αγωνιστικά φέτος , τι χαρές , τι συγκινήσεις…
Είπαμε , το παρόν είναι προσωπικό και καθαρά υποκειμενικό κείμενο . Απευθύνομαι στον πρόεδρο ως Παναθηναϊκός οπαδός , γιος και ανιψιός Παναθηναϊκών , πατέρας και θείος Παναθηναϊκών.
Αυτό που είδαμε φέτος , απ’την αρχή ως το τέλος , ήταν κάτι το υπερβατικό . Και , ταυτόχρονα , ο ορισμός της απλότητας και της λογικής , πραγμάτων που αποδυκνείεται πως λείπουν τόσο απ’την καθημερινότητά μας . Δεν είναι ότι έφερες στην Ομάδα μας ένα προπονηταρά . Δεν είναι ότι μας γέμισες παιχταράδες . Είναι ότι ο συνδυασμός αυτών , αν μπολιαστεί με το Μεγάλο Όραμα , μπορεί να κάνει όλο τον κόσμο να τρίβει τα μάτια του . Ποιο είναι αυτό το Μεγάλο Όραμα ; Δυο λέξεις . Γιατί όχι ; Τόσο απλό ..
Γιατί να μη κατακτήσω την Ευρωλίγκα , αν και πέρυσι ήμουν δέκατος έβδομος ; Γιατί όχι ; Ποιος λέει πως τη μια χρονιά θα βγω δέκατος , την άλλη θα πάω final four και την τρίτη θα το κατακτήσω ; Γιατί να μη τα κάνω όλα με τη μία ; Γιατί όχι ;
Γιατί να μη κερδίσω το πρωτάθλημα εναντίον μιας έτοιμης ομάδας τριετίας , με διαιτησία 100-0 εναντίον μου και με την Ομοσπονδία ανοιχτά εχθρικά εναντίον μου ; Γιατί να περιμένω πρώτα ν’αλλάξει η Διοίκηση του Ελληνικού μπάσκετ , μετά να καθαρίσουν οι πίνακες των διαιτητών , μετά να δέσει η ομάδα μας και τότε να διεκδικήσω τον τίτλο ; Γιατί , πολύ απλά , να μη φτιάξω μια ομαδάρα με μέταλλο νικητή τόσο σκληρό που να τους πάρει παραμάζωμα όλους και να τους βάλει στα καλάθια με τα Τσαρούχια ; Γιατί όχι ;
Γιατί πρέπει σώνει και καλά μια μπασκετική ομάδα ν’αποτελεί μαύρη τρύπα στα οικονομικά της ; Γιατί πρέπει αναγκαστικά να τρώει λεφτά και να μη βγάζει κέρδος ; Ποιος οικονομικός εγκέφαλος ορίζει πως οι παροχές και οι συνθήκες ΝΒΑ δε μπορούν να εφαρμοστούν στην Ευρώπη γιατί δεν υπάρχει κοινό , δεν υπάρχουν διαφημιστικά έσοδα , δεν υπάρχει μπασκετικό μάρκετινγκ που να μπορεί να υποστηρίξει τέτοια σχέδια ; Γιατί όχι ;
Και , να που η ομάδα τα κατάφερε όλα με τη μία ! Κόντρα στην «κοινή» λογική , κόντρα στη γενικώς αποδεκτή «σοφία», αυτό τον δηλητηριώδη μανδύα της μετριότητας , μας χάρισε μια ιστορία που θα τη θυμόμαστε για πάντα , μια ιστορία που όσοι δεν την έζησαν , θα την ακούν και θα ζηλεύουν . Μια ιστορία που , με την όλη της εξέλιξη , απ’το ένα καλοκαίρι στο άλλο, με τα συνεχή ορόσημα και τις απανωτές παγίδες , μέχρι να φτάσουμε στο Όνειρο , συγκρίνεται και , προσωπικά , ξεπερνάει ακόμα και το Έβερεστ των Ευρωπαϊκών , το Έπος της Μπολόνια !
Βέβαια , για να στηθεί αυτό το έργο τέχνης απ’το μηδέν , έπρεπε να υπάρχουν και τα κατάλληλα υλικά . Και , ως γνωστόν , δε θα βρεις καλύτερο καμβά να ζωγραφίσεις το αριστούργημά σου απ’τον Παναθηναϊκό . Η αγάπη και η τρέλα του κόσμου , η ενέργεια που εξέπεμπε η αλληλεπίδραση με τους οπαδούς εντός , εκτός αλλά και στην καθημερινότητα , τη δικιά τους και της ομάδας , έγινε φαινόμενο συζήτησης και , θα μπορούσε , εξέτασης .
Η πίστη στη νέα ομάδα που , μέρα με τη μέρα μετουσιωνόταν σε αυτοπεποίθηση , παλμό στην κερκίδα , χαρά στα μάτια των παιδιών , δάκρυα συγκίνησης στα μάτια των μεγάλων , περηφάνια και αυτοσεβασμός στο κέντρο του νεοελλαδικού έλους , κόντρα σε όλους , κόντρα σε όλα , το ηφαίστειο του ΟΑΚΑ που ξύπνησε , πιο ενεργό από ποτέ και η έκρηξή του συντάραξε τα πέταλα της Γης , όλ’αυτά μαζί μετέτρεψαν μια αθλητική σαιζόν σε παραμύθι Δύναμης και Ομορφιάς , πρωτόγνωρο και μαγικό … Ένα αριστούργημα απ’αυτά που δεν εξασφαλίζουν απλά θέση σε λάβαρα (λέμε τώρα, απλά …) αλλά σε βιβλία .
Βέβαια , όπως πάντα , έρχεται το ερώτημα «και τώρα , τι;». Σε αντίθεση με άλλες συνθήκες , αυτή τη φορά ο δρόμος όχι απλά δεν τελειώνει αλλά , έχει τη δυνατότητα να πάει ακόμα μακρύτερα , ακόμα ψηλότερα .
Βλέπετε , είναι μια απ’αυτές τις σπάνιες φορές που δίνεται η ευκαιρία στο Δημιουργό ν’αποκτήσει το μεγαλύτερο Δώρο , να γίνει κι ο ίδιος μέρος του αριστουργήματος που δημιούργησε . Όχι σαν περσόνα που υιοθέτησε γι αυτό το ρόλο, όχι σαν κάτι επιβαλλόμενο έξωθεν αλλά , ως κάτι οργανικό , αυτονόητο και αβίαστο . Όταν το Έργο είναι τόσο μεγάλο , τόσο πολύπλοκο σε ρόλους και καταστάσεις , τόσο δυναμικά αλληλεπιδρόν με το χρόνο και την πραγματικότητα , τότε μπορεί ν’αποτελέσει έναν Κόσμο αφ εαυτού , στον οποίο ακόμα κι ο Δημιουργός λαμβάνει θέση μέσα στο Δημιούργημα , ζει , πλάθεται και εξελίσσεται ως αναπόσπαστο κομμάτι του . Κι όσο κι αν ακούγεται σαν ονειροφαντασία του Μπόρχες όλο αυτό , είμαι σίγουρος πως είναι απολύτως εφικτό !
Πρόεδρε , ξαναπευθύνομαι προσωπικά σ’εσένα , πλέον πιστεύω πως δε σ’ ακολουθεί κανένα άγχος ν’αποδείξεις το ο,τιδήποτε σε οποιονδήποτε . Άστους όλους πίσω και δημιούργησε ! Οραματίσου και χτίσε ! Και δε μιλώ αγωνιστικά , αυτά είναι πλέον λυμένα , το τρένο είναι στις ράγες του . Άσε πίσω την εγχώρια μιζέρια και τον τοξικό ανταγωνισμό , λουζεράδες μπαταχτσήδες , στοιχηματίες και τα κοράκια τους ,αυτοθαυμαζόμενους λαβαροφόρους του Nothing .. Φύγε μακριά απ’την τοξικότητά τους και τη στρεβλή έννοια της Ηθικής που πρεσβεύουν , γιατί είναι δηλητήριο για την πρόοδο και τη λογική . Βάλτους στη θέση τους , προστάτεψε την Ομαδάρα μας αλλά , μέχρι εκεί . Η ομάδα που δημιουργείς είναι προορισμένη για Καλλιμάρμαρα , όχι για νοικιασμένους ανεμιστήρες ! Φύγε μπροστά , κυνήγα το μεγάλο Όραμα ! Φτιάξε μια γηπεδάρα που θα θαυμάζει όλος ο μπασκετικός πλανήτης , ένα καμίνι που θα σφυρηλατούνται νέοι Παναθηναϊκοί , δημιούργησε οπαδούς του Συλλόγου μέσα απ’το μπάσκετ , για πρώτη φορά στην ιστορία !
Φάνου δυνατός , στον πόλεμο που θ’αντιμετωπίσεις -και θα’ναι λυσσαλέος- απ’τους εχθρούς του Παναθηναϊκού , οι οποίοι θα προσπαθήσουν να σαμποτάρουν και να καταστρέψουν με κάθε τρόπο αυτό που με τρόμο βλέπουν να υψώνεται . Και το ξέρεις καλά κι εσύ αλλά και ο τελευταίος δύσπιστος οπαδός πια , ο κύριος εχθρός της προσπάθειας είναι εντός των τειχών της Ομάδας μας . Τις πιο σκληρές , τις πιο ύπουλες επιθέσεις δε θα τις δεχτείς απ’το Ολυμπιακό Σύστημα αλλά απ’τον ποδοσφαιρικό Παναθηναϊκό . Δεν έχει νόημα να μασάμε τα λόγια μας πια , ούτε να κρυβόμαστε , όλοι καταλαβαίνουμε πως η αντιπαναθηναϊκή διοίκηση της ΠΑΕ , θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να σπάσει το ηθικό των φιλάθλων και να σαμποτάρει την προσπάθεια που γίνεται στο ΟΑΚΑ . Είτε οδηγώντας το δύσμοιρο ποδοσφαιρικό τμήμα σε περαιτέρω εξευτελισμό και απαξίωση , δημιουργώντας συνθήκες συναισθηματικής ασφυξίας στον κόσμο , είτε προσπαθώντας να βάλουν χέρι στις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις , χωρίς να υπάρχει ξεκάθαρο πλάνο για το τι θέλουν να κάνουν , απλά για να σαμποτάρουν τις προσπάθειες της ΚΑΕ , απομυζώντας παράλληλα όποιο κέρδος μπορέσουν , είτε βάζοντας οικονομικά συνδεδεμένα μ’αυτούς πρόσωπα να κάνουν ζημιά στο κλίμα , είτε δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο θα βάλουν με το διαβολικό μυαλό τους .
Προχώρησε τα πλάνα σου όσο πιο συγκροτημένα και δυναμικά μπορείς , συγκέντρωσε όλες τις υγιείς Παναθηναϊκές δυνάμεις που μπορούν και θέλουν να συνταχθούν μαζί σου κι οδήγησέ τους στη μοίρα που τους αξίζει , τον αυτοεξευτελισμό και την απαξίωση . Ο κόσμος πλέον έχει και παραστάσεις και κριτήριο και , χωρίς να χρειάζεται ν’αποδείξει τίποτα και σε κανέναν , σφιχταγκάλιασε την προσπάθεια του μπάσκετ , σε αντίθεση με την επαναλαμβανόμενη κοροϊδία αλλού και απέδειξε ποιος είναι ο Παναθηναϊκός Λαός .
Αφέσου σ’αυτό το περιβάλλον , ζήσε μέσα σ’αυτό και , όσο θα το γιγαντώνεις , τόσο κι αυτό θα σε ανυψώνει και θα σε καθαρίζει . Vires acquirit eundo .
Ο Παναθηναϊκός μας βρίσκεται σε επικίνδυνη στροφή , αδερφοί μου . Και , δυστυχώς , οι εχθροί του δεν είναι ούτε αφελείς ούτε προχωράνε στα τυφλά . Έχουν σχέδιο και το ακολουθούν πιστά . Το μόνο θετικό , μέσα σ’όλη τη μαυρίλα είναι πως κινούνται πάνω σε επαναλαμβανόμενα μοτίβα εποχών 90s , τα οποία , εκτός από ντεμοντέ , γίνονται πια κι εύκολα αντιληπτά . Βέβαια κι εμείς , ως Παναθηναϊκοί , οφείλουμε να φανούμε γι ακόμη μια φορά ανώτεροι απ’το μέσο νεοέλληνα χαχόλο , ο οποίος ολ’αυτά τα καταπίνει στην καθημερινότητά του , με τ’αποτελέσματα που βλέπουμε γύρω μας . Λογικό , μιας κι αυτοί που σχεδιάζουν την πορεία του ποδοσφαιρικού τμήματος είναι οι ίδιοι που σχεδιάζουν και την πορεία της χώρας αλλά , ας μην ανοίξουμε τέτοια κουβέντα τώρα . Ας συσπειρωθούμε γύρω απ’το τμήμα μπάσκετ και το γήπεδό μας , τους παίκτες μας , τον προπονητή και τον πρόεδρό μας , ας το προστατέψουμε κι ας το μεγαλώσουμε κι εμείς , ο καθένας απ’το μετερίζι του κι ας πιστέψουμε κι αγωνιστούμε για το Μεγάλο Όραμα , το πραγματικά μεγάλο Γιατί Όχι , αυτό του ενιαίου κι αδιαίρετου Παναθηναϊκού , όπως εκφράστηκε απ’τα χείλη του Παύλου Γιαννακόπουλου . Με οδηγό όλα αυτά τα υπέροχα που είδαμε και βιώσαμε , ας παλέψουμε για το μεγαλύτερο λάβαρο της ζωής μας .