Η Παραφωνία του κυρίου Μπαρτζώκα

Η Ευρωλίγκα ανάρτησε ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στο προσεχή αγώνα μπάσκετ Παναθηναϊκού – Ολυμπιακού. Ήταν, βασικά, μία παρουσίαση του ανταγωνισμού των δύο «αιωνίων αντιπάλων» στο χώρο του Ελληνικού αθλητισμού. Όπως αναφέρθηκε σε ένα σημείο του ντοκιμαντέρ, αυτός ο ανταγωνισμός έχει δώσει ώθηση σε πολλά αθλήματα στη χώρα, πέρα από το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ. Και όλοι οι ομιλητές, παίκτες και προπονητές, μίλησαν για το κίνητρο που δημιουργεί η αντιπαλότητα των «αιωνίων», βλέποντας την ως έναν ανταγωνισμό πάθους μεταξύ δύο μεγάλων συλλόγων.

 Όμως, ο προπονητής του Ολυμπιακού, κύριος Γιώργος Μπαρτζώκας, έδωσε τη δικιά του ερμηνεία και σε αυτή την αντιπαλότητα, περιγράφοντας τον Ολυμπιακό, όχι ως έναν από τους δύο μονομάχους, αλλά ως τον κινητήριο μοχλό που…σπρώχνει τον Παναθηναϊκό να γίνει ανταγωνιστικός στον χώρο του μπάσκετ. Είπε, συγκεκριμένα, πως ο Παναθηναϊκός χρωστάει τις τελευταίες του επιτυχίες στο μπάσκετ, την κατάκτηση του εγχωρίου πρωταθλήματος και της Ευρωλίγκας, στις επιτυχίες του Ολυμπιακού τα τελευταία χρόνια. Και θέλοντας να δώσει βάρος στα λεγόμενά του, προλόγισε αυτή τη δήλωση με μία κοινωνιολογική ανάλυση, λέγοντας πως ο Ολυμπιακός εκπροσωπούσε την εργατική τάξη του Πειραιά και ο Παναθηναϊκός την αριστοκρατία της Αθήνας. Καταλαβαίνοντας πως αυτό ακουγόταν λίγο τραβηγμένο, το μάζεψε λιγάκι, προσθέτοντας πως δε γνώριζε εάν αυτό ισχύει για τα σημερινά δεδομένα.

Ας πάρουμε πρώτα την ιδέα πως το μπάσκετ του Παναθηναϊκού χρειάζεται τον Ολυμπιακό για να πάρει μπρος. Ο κύριος Μπαρτζώκας μπορεί να είναι ένας αξιόλογος προπονητής του μπάσκετ, αλλά ως γνώστης της ιστορίας του αθλήματος στη χώρα μας έχει ορισμένες ελλείψεις. Αλλιώς, θα γνώρισε πως ο Παναθηναϊκός συνέβαλε στις απαρχές του αθλήματος στη χώρα μας από το 1919, όταν ο ιδρυτής του, ο Γεώργιος Καλαφάτης, έφερε μπάλες και εξοπλισμό επιστρέφοντας από τους Διασυμμαχικούς Αγώνες του Παρισιού. Εκεί είχε παρακολουθήσει το πρώτο διεθνές τουρνουά μπάσκετ που έγινε στην Ευρώπη ανάμεσα στις ομάδες των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της Ιταλίας. Το μπάσκετ στην Ελλάδα άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία κατά τη μεταπολεμική εποχή. Μέχρι να γίνει επαγγελματικό τη περίοδο 1992-93, από τις 52 οργανώσεις πρωταθλήματος που είχαν γίνει ο Παναθηναϊκός είχε κατακτήσει 19 πρωταθλήματα και ο Ολυμπιακός μόνο 4.

Δεν μπορούμε ούτε κατά φαντασία να πούμε πως φόβητρο και κίνητρο του Παναθηναϊκού την εποχή εκείνη ήταν ο Ολυμπιακός. Και στην επαγγελματική εποχή ο Παναθηναϊκός έχει πάρει 21 από τα 32 πρωταθλήματα. Οποιοσδήποτε αντικειμενικός παρατηρητής θα αναγνώριζε το προφανές, πως ο Παναθηναϊκός έχει μία μεγάλη παράδοση στο Ελληνικό μπάσκετ και επιδιώκει τα πρωτεία για να τιμήσει αυτή την ιστορική πορεία. Πράγμα που πιστοποιείται και από τα επτά ευρωπαϊκά κύπελλα που έχει κερδίσει την ίδια εποχή, κάτω από την ηγεσία της οικογένειας Γιαννακόπουλου. Αυτά τα επιτεύγματα και η προσφορά των Γιαννακόπουλων έγιναν από την πίστη και αγάπη στην ιδέα που εκπροσωπεί ο Παναθηναϊκός και όχι από θέληση να ανταγωνιστούν τον Ολυμπιακό που, για πολλά χρόνια, δεν ήταν πουθενά μπασκετικά. Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος έκανε τις μεταγραφές που έκανε και την πρόσληψη του Εργκίν Αταμάν, για να τιμήσει και να συνεχίσει το έργο του πατέρα του.

Και εάν έχει κάποιο σύλλογο που θέλει να ξεπεράσει στο χώρο του μπάσκετ, αυτή είναι η Ρεάλ Μαδρίτης και όχι το σωματείο του Πειραιά.

 Μια και αναφέραμε τον Πειραιά ας σταθούμε και στο δεύτερο σκέλος των δηλώσεων του κυρίου Μπαρτζώκα περί πειραϊκής εργατικής τάξης και αθηναϊκής αριστοκρατίας. Το να είναι κανείς καλός προπονητής μπάσκετ δεν συνεπάγεται πως θα έχει γνώσεις ιστορίας ή κοινωνιολογίας.

Αριστοκρατία ποτέ δεν υπήρξε στην Ελλάδα, τα συντάγματα από την εποχή της επανάστασης του 1821 απέκλεισαν τη χρήση τίτλων αριστοκρατίας. Αλλά ας δείξουμε λίγη κατανόηση. Μιλώντας μία ξένη γλώσσα μπροστά στην κάμερα ο προπονητής του Ολυμπιακού χρησιμοποίησε τον όρο αριστοκρατία για να αποδώσει την έννοια της αστικής τάξης. Αλλά και πάλι αυτός ο διαχωρισμός δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα. Υπάρχει, βέβαια, μία συγκεκριμένη αύρα με την οποία ταυτίζονται καθένας από τους «αιώνιους»: ο Ολυμπιακός η ομάδα του λιμανιού και του λαού που απαιτεί πάντα να νικάει και ο Παναθηναϊκός η ομάδα της πρωτεύουσας με πιο ευγενικές καταβολές, όπως την προσήλωση στο ευ αγωνίζεσθε. Αλλά πέρα αυτά και ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός καθώς και τα περισσότερα αθλητικά σωματεία ιδρύθηκαν από μέλη της αστικής τάξης και στις μέρες μας συνεχίζουν να διοικούνται από κοινωνικά ισχυρούς παράγοντες. Και συνεχίζουν να προσελκύουν τη συμπάθεια μικρομεσαίων και λαϊκών στρωμάτων.

Όμως, οι δηλώσεις του κυρίου Μπαρτζώκα δεν συνιστούν μονάχα μία εθελοτυφλία μπροστά στην τεράστια ιστορία και παράδοση που έχει ο Παναθηναϊκός στο μπάσκετ και μία παραποίηση των κοινών ταξικών χαρακτηριστικών των δύο ομάδων. Πρόκειται για μία παραφωνία σε έναν χώρο, το χώρο του Ελληνικό μπάσκετ, όπου επικρατεί ένα ποιοτικό επίπεδο σε σύγκριση με το ποδόσφαιρο, το οποίο λυμαίνονται κατά καιρούς διάφορες «παράγκες» διαιτησίας και αναξιόπιστοι παράγοντες.  

Έχουμε και πολλούς «μπασκετικούς» φιλάθλους που είναι γνώστες της πολύπλευρης τακτικής που απαιτεί το δεύτερο σε δημοφιλία άθλημα στη χώρα μας. Η ποιότητα αυτή αντανακλάται και στη συμπεριφορά των παικτών και στις δηλώσεις των προπονητών, που στις περισσότερες περιπτώσεις δείχνουν σεβασμό στον αντίπαλο. Βέβαια, καμιά τέτοια παραφωνία δεν μπορεί να θίξει το αναγνωρισμένο κύρος του μπασκετικού Παναθηναϊκού.